Fermentacja to proces enzymatycznych przemian zachodzących w związkach organicznych. Przemiany te mają zwykle na celu uzyskanie energii organizmom żyjącym w warunkach całkowicie lub częściowo pozbawionych tlenu. Najczęściej fermentacja jest prowadzona przez drobnoustroje lub wytwarzane przez nie enzymy. Często też fermentacją nazywa się procesy zachodzące z udziałem tlenu.
Procesy fermentacyjne zachodzą w różnych odmianach, dlatego też wyróżniamy takie procesy fermentacyjne jak m.in. fermentacje: alkoholowe, mlekowe, octowe, masłowe, cytrynowe, propionowe, metanowe i mannitowi. Wszystkie te procesy różnią się swoim przebiegiem i efektem końcowym.
Fermentacja prowadzona w sposób planowany i kontrolowany wykorzystywana jest przede wszystkim w przemyśle spożywczym. Procesy fermentacyjne są wykorzystywane podczas produkcji wybranych produktów spożywczych z wielu względów. Najczęściej prowadzona fermentacja w przypadku niektórych kategorii żywności pozwala na przedłużenie jej przydatności do spożycia. Niektóre procesy fermentacyjne mogą również poprawiać smak i aromat produktów oraz wzbogacać ich właściwości odżywcze.
Wartość odżywcza produktów spożywczych zostaje podniesiona dzięki fermentacji, ponieważ zwiększa ilość występujących w niej składników odżywczych, jednocześnie nie podnosząc kaloryczności produktów. Dzięki temu produkty są zdrowsze i mniej tuczące. Tak wytworzone składniki odżywcze są również lepiej przyswajane przez ludzki organizm w procesie trawienia.
Procesy fermentacyjne wpływają pozytywnie na żywność ponieważ niszczą zawarte w niej składniki toksyczne. Dzięki czemu żywność fermentowana jest bezpieczniejsza dla naszego zdrowia. Wiele źródeł naukowych wskazuje także na to, że żywność poddana fermentacji posiada właściwości probiotyczne i symbiotyczne, pozytywnie wpływające na stan ludzkiego organizmu.
Znaczącą właściwością produktów poddanych procesom fermentacyjnym jest to iż zachowują one na długo świeżość i przydatność do spożycia, bez korzystania z chemicznych środków konserwujących. Sprawia to, że żywność po procesie fermentacji jest znacznie zdrowsza i pozbawiona szkodliwych konserwantów.
Istotne jest również to, że procesy fermentacyjne sprawiają, że żywność może być przechowywana w trudnych warunkach atmosferycznych. Zachowuje swoje właściwości odżywcze nawet w obecności wysokich temperatur i niekorzystnych czynników zewnętrznych. Ma to duże znaczenie dla produkcji żywności, zwłaszcza w krajach mało rozwiniętych.
Widzimy więc, że procesy fermentacyjne występujące naturalnie wzbogacają żywność w składniki odżywcze i przedłużają trwałość pożywienia. Oczywiście warto zwrócić uwagę na prawidłowość procesu fermentacji, tak aby otrzymana w ten sposób żywność była w pełni bezpieczna dla organizmu człowieka. Obecnie dzięki fermentacji otrzymujemy takie produkty jak np.: jogurty, przyprawy, sery, wino, piwo, chleb, ogórki kiszone, kapusta kiszona, wędliny, herbata, kawa, kakao. Są to produkty ogólnodostępne i cieszące się dużą popularnością.